Een organisatie kan alleen veerkrachtig zijn als haar werknemers dat ook zijn. De centrale vraag is: kunnen we oplopende stress en risico’s voor stress, zowel op individueel niveau als op organisatieniveau op een effectievere manier in kaart brengen en aanpakken? De onderzoekers gaan dit uitzoeken, maar niet zonder ook aandacht te hebben voor de privacy van werknemers en andere waarden die op de werkvloer van belang zijn. Dit baanbrekende initiatief van 10,8 miljoen euro wordt gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en valt binnen het programma van de Nationale Wetenschapsagenda.
Stress eerder herkennen en bespreken
Het verzuim door stressgerelateerde klachten is de afgelopen jaren gestegen. Het gemiddeld aantal dagen dat een medewerker hierdoor niet kan werken, varieert van 198 dagen bij spanningsklachten tot 298 dagen bij een burn-out. “Het begint vaak met klachten zoals piekeren, lusteloosheid en gespannenheid. Over het algemeen geldt dat hoe langer je wacht met het aanpakken van klachten, hoe erger deze worden en hoe langer het duurt voor je hersteld bent”, zegt Jurriaan Penders, bedrijfsarts en directeur medische zaken bij HumanTotalCare. “DESTRESS heeft als doel om werkgevers en werknemers te helpen om stresssignalen tijdig te herkennen, zodat er een goede en gezamenlijke dialoog tot stand kan komen.”
De noodzaak van een geïntegreerde aanpak van stress
Het aanpakken van stress en vergroten van veerkracht is voor veel bedrijven een uitdaging. Het bespreekbaar maken van stress is namelijk niet vanzelfsprekend. Signalen van stress worden vaak te laat herkend en het is niet altijd duidelijk wie hiermee aan de slag moet. Bovendien komt stress niet alleen door het werk, maar vaak ook door iemands privésituatie. Juist in een vroeg stadium is er voor organisatie en individu een groot belang om stress niet te laten escaleren en veerkracht te behouden. DESTRESS mikt op een consistente wetenschappelijke basis met een aanpak die het perspectief van individu en organisatie verbindt, en bovendien zorgt dat reacties op stresssignalen duurzaam en effectief zijn. Christiaan Vinkers, hoogleraar Stress en Veerkracht aan het Amsterdam UMC en projectleider van DESTRESS: ”Met de lancering van DESTRESS zetten we een belangrijke stap voorwaarts om stress aan te pakken en organisatorische en individuele veerkracht te bevorderen. Medewerkers vallen nu vaak onnodig uit door stress en problemen in de organisatie zijn het gevolg. Daar moeten we iets aan doen.”
Wat gaat DESTRESS doen?
DESTRESS richt zich op het verminderen van stress en het verhogen van de veerkracht bij zowel individuele werkenden als organisaties. “Het doel is om vroegtijdig stress te herkennen”, vertelt Robin Kok, senior consultant Research & Business Development bij HumanTotalCare en vanaf het begin betrokken bij het opzetten van het initiatief. “Dat gaan we doen door stresssignalen vanuit het individu en de omgeving slim te meten en met Artificial Intelligence (AI) samen te brengen. De inzet van AI is nodig omdat er veel data bij elkaar gebracht moeten worden, en dat op een veilige en verantwoorde wijze. Daarom werken we ook samen met onderzoekers uit de sociologie, het recht en de ethiek.” Met deze aanpak kunnen werkenden en werkgevers samenwerken om stress aan te pakken. DESTRESS streeft er zo naar om stress proactief op te sporen waardoor het gesprek tussen werkgevers en werkenden eerder op gang komt. Uiteindelijk moet dit ervoor zorgen dat minder mensen uitvallen door stress, en organisaties in staat zijn om in een vroeg stadium te zorgen dat het goed gaat met hun werknemers, en daarmee ook hun bedrijf.
Het DESTRESS-consortium
DESTRESS is een multidisciplinair consortium van experts die samen dit onderzoek gaan doen. Het consortium vertegenwoordigt een breed scala aan partners en universiteiten, waaronder het Amsterdam UMC, de Vrije Universiteit (VU), Radboud Universiteit, Radboudumc , Donders Instituut, TNO, Universitair Medisch Centrum Utrecht, Hanzehogeschool Groningen en Rijksuniversiteit Groningen. Gedurende het project wordt ook ervaringskennis ingezet in samenwerking met MIND. Daarnaast zijn er ook partners uit de praktijk die zorgen voor optimale implementatie, waaronder HumanTotalCare, Nationale Nederlanden (NN), Movir, Paradigma groep (DPG), Healthy Chronos en UWV. Zij zorgen dat werkgever en werknemer zo goed mogelijk ondersteund worden om de DESTRESS-aanpak te hanteren.
Het project wordt tevens ondersteund door AWVN, CNV, FNV, KOM, Landelijke Vereniging POH-GGZ, Ministerie VWS, Ministerie SZW, NIP, NVAB, NVVA, NVVG, NVvP, OVAL, VRelax, VNO/NCW, VZN en Zorgverzekeraars Nederland.